Τι γυρεύει ένας
χεβι-μεταλάς
στο πρωτάθλημα;

Με αυτή την απορία πήγαμε να βρούμε τον Σάββα Κωφίδη, τον προπονητή του Ηρακλή. Κι αυτός μας κούφανε ακόμα περισσότερο. Εκτός από μέταλ, ακούει κλασική, διαβάζει Νίτσε και δεν διαβάζει ποτέ αθλητικές εφημερίδες! «Μα τι να πάρω απ' αυτές; Όλα τα μηνύματα που περνάνε είναι εντελώς αντίθετα απ' αυτά που πιστεύω εγώ».

Φωτ: Στράτος Καλαφάτης - Λια Ναλμπαντίδου

Tον συναντήσαμε τον Δεκέμβριο, όταν ακόμα πολύ λίγοι ασχολιόντουσαν μαζί του (ο Ηρακλής δεν είχε ρίξει ακόμα την τεσσάρα στην ΑΕΚ...) Μιλήσαμε περίπου μία ώρα. Tο κινητό του χτυπούσε κάθε τόσο - το απάντησε μόνο μια φορά για να πει στις κόρες του ότι θα καθυστερήσει λίγο - στο τέλος το έκλεισε. Δε νιώσαμε ούτε στιγμή ότι μας λέει ψέματα.

Ήθελες πάντα να γίνεις προπονητής;
Όχι, δεν το είχα καν στο νου μου. Όταν τελείωσα το ποδόσφαιρο ήθελα ν' ασχοληθώ με μικρά παιδιά. Είχα ανοίξει μια ακαδημία ποδοσφαίρου και δίδασκα και ξαφνικά πέρσι με κάλεσαν στον Ηρακλή. Μπήκα τυχαία σ' αυτό τον δρόμο και τώρα θα δω μέχρι πού μπορώ να φτάσω.
Δεν τα πας και άσχημα! 
Kάτι κάνω, αλλά η απειρία μου είναι φανερή. Έχω πολλά να μάθω ακόμα.
Πόσο χρονών είσαι;
44.
H μικρή διαφορά ηλικίας κάνει τους παίκτες πιο «άνετους» απέναντί σου;
Κοίταξε, αυτό εξαρτάται από σένα. Aν κρατήσεις την απόσταση που πρέπει, την κρατάνε και οι παίκτες.
Είναι καλό να κρατάς απόσταση;
Ναι, για να σου δείχνει ο άλλος όχι τον εαυτό του, αλλά τον καλύτερό του εαυτό.
Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή φέτος στον Ηρακλή; (σ.σ η συνέντευξη έγινε τον Δεκέμβριο)
Δεν είναι μια και δυο. Φέτος περνάμε συνέχεια δύσκολες στιγμές. Υπάρχει διοικητική αστάθεια.
Είναι ακόμα απλήρωτοι οι παίκτες;
Ναι.
Kι εσύ; 

Mα πώς θα δεχόμουν να πληρώνομαι εγώ και να μένουν απλήρωτοι οι παίκτες; 
Και πώς τους πείθεις να παίζουν χωρίς λεφτά;
Προσπαθώ να τους περάσω το μήνυμα «παίξτε για το παιχνίδι».
Tο περνάς;
Χμμ… όχι πάντα. Είναι και η νοοτροπία η ελληνική να μη σκεφτόμαστε το παιχνίδι, αλλά όλα τα άλλα γύρω και έξω από το παιχνίδι.
Το όνειρό σου σαν προπονητής ποιο είναι; Nα πάρεις με τον Ηρακλή το πρωτάθλημα; Nα πας σε μια μεγαλύτερη ομάδα;
Καταρχήν, το ότι αυτή τη στιγμή είμαι προπονητής στον Ηρακλή, την ομάδα που από μικρός αγαπώ, ξεπερνάει οποιοδήποτε όνειρο. Από κει και πέρα ο στόχος με όποια ομάδα συνεργάζομαι είναι να κάνω μια ομάδα -«να κάνω»... σβήστε αυτό το «να κάνω»- να κάνουμε μια ομάδα η οποία να έχει μια φιλοσοφία καθαρά ποδοσφαιρική. Nα παίζει πρώτα για το παιχνίδι και μετά για το αποτέλεσμα. Προτιμώ να χάσει η ομάδα παίζοντας καλό ποδόσφαιρο παρά να κερδίσει παίζοντας κακό.
Μπορεί να σταθεί μια τέτοια ομάδα στην Ελλάδα;
Σιγά-σιγά ναι, πιστεύω πως μπορεί. Ξέρω, βέβαια, ότι είναι δύσκολο να αλλάξουν νοοτροπία παίκτες που είναι ήδη 20-25 χρονών.
Mα και να αλλάξουν οι παίκτες, δε θα τους αφήσουν οι φίλαθλοι!
Mα είναι φίλαθλοι αυτοί; Φίλαθλος πάει να πει αγαπάω την ομάδα μου, πάω στο παιχνίδι και ξέρω ότι η ομάδα μπορεί και να χάσει. Εγώ πρέπει την άλλη Κυριακή να είμαι πάλι εκεί και να την υποστηρίζω.

Συνέχεια! Nα χάνει δέκα φορές και να την υποστηρίζω έντεκα! 
Συμφωνείς με την τακτική του Ντέμη Νικολαΐδη να καταδίδει τους ταραξίες;
Ναι, απόλυτα. Δεν έχει τύχει να το πω δημόσια, αλλά τη στάση του πρέπει να την υποστηρίξουμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουν όλοι όσοι είναι πρόεδροι.
Είναι καθαρό το ελληνικό πρωτάθλημα;
(χαμογελάει) Καθαρό… Εντάξει, την απάντηση την ξέρετε κι εσείς. Δεν είναι καθαρό. Δεν είναι αγνό.
Πιστεύεις ότι στήνονται παιχνίδια;
Δε μιλάω μόνο για στήσιμο. Και μόνο που υπάρχει ένα κατεστημένο, σημαίνει ότι το πρωτάθλημα δεν είναι αγνό.
Ποιο είναι το κατεστημένο;
Όταν υπάρχει μια ισχυρή ομάδα -ο Ολυμπιακός για παράδειγμα- ο οποίος με διάφορους εξωγηπεδικούς τρόπους μπορεί να καταφέρει να πάρει πράγματα, τότε το πρωτάθλημα δεν είναι καθαρό. Δε χρειάζεται να στήσει παιχνίδια.
Αλλά;
Μπορεί να επηρεάσει έναν διαιτητή, χωρίς να τον δωροδοκήσει.
Πώς; Για ποιον άλλο λόγο να μη θέλει ένας διαιτητής να σφυρίξει πέναλτι εις βάρος του Ολυμπιακού; 
Για το λόγο ότι κάθε ισχυρή ομάδα μπορεί να προωθήσει έναν διαιτητή στη FIFA, ας πούμε. Αυτός είναι ο στόχος των περισσότερων διαιτητών και συχνά ένας άνθρωπος είναι αδύναμος μπροστά στο στόχο του.
Είσαι σαφής… Στην προπόνηση βρίζεις ποτέ τους παίκτες σου;
Όχι! Aν είναι δυνατόν! 
Ούτε μια Χριστοπαναγία δε ρίχνεις;
(γέλια) Mα τι λες! Εγώ ούτως ή άλλως δε βρίζω.

Σαν παίκτης δεν είχες ακούσει προπονητή σου να βρίζει;
Ναι, βέβαια. Mε ενοχλούσε, αλλά αδιαφορούσα. Αυτός ο άνθρωπος δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει κάτι σ' εμένα.
Εσύ τι κάνεις όταν σ' ενοχλεί κάτι σ' έναν παίκτη;
Μιλάω. Μπορείς να είσαι καυστικός χωρίς βρισιές, χωρίς φωνές, χωρίς τίποτα. Aν έχεις επιχείρημα, ο άλλος θα καταλάβει. Θα του πω για παράδειγμα ότι για να είναι κάποιος μεγάλος ποδοσφαιριστής, πρέπει ν' αντιμετωπίζει κάθε παιχνίδι το ίδιο. Aν πας και κερδίσεις την Καλαμαριά ή τον Πιερικό και την επόμενη πας μέσα στον Ολυμπιακό και έχεις φόβο να παίξεις -δε λέω να κερδίσεις- σημαίνει ότι είσαι μικρός παίκτης, δεν είσαι για μεγάλα πράγματα.
Είσαι προληπτικός;
Όχι ιδιαίτερα. Βέβαια στο ποδόσφαιρο αποκτάς μικρογούρια σχεδόν ασυναίσθητα, Ας πούμε, σαν ποδοσφαιριστής έδενα τα κορδόνια μου δυο φορές.
Στον ύπνο σου βλέπεις φάσεις από ποδόσφαιρο;
Ναι, βέβαια. Παλιά, όταν έπαιζα, έβλεπα κάθε βράδυ. Έδινα πάσες, έκανα σέντρα, κεφαλιά, γκολ, όλα! Μια φορά είχα χτυπήσει το κεφάλι μου στο κομοδίνο! (γέλια)
Ποδοσφαιρικό εφιάλτη έχεις δει;
Ναι. Συνήθως έχει να κάνει με ένα άγχος, μια ανασφάλεια. Ας πούμε έβλεπα ότι άρχιζε το παιχνίδι κι εγώ δεν είχα ακόμα προλάβει να δέσω τα παπούτσια μου!
A, γι' αυτό τα έδενες δυο φορές! (γέλια) …

Αθλητικές εκπομπές στην τηλεόραση βλέπεις; 
Έτσι όπως τις έχουνε κάνει, δυσκολεύομαι να δω. Άμα βλέπεις εκπομπή με τα παιχνίδια του πρωταθλήματος ή του Champions League, το τελευταίο που βλέπεις είναι το ποδόσφαιρο. Τραβάνε συζητήσεις για άλλα θέματα άσχετα, δείχνουν δέκα λεπτά στο τέλος κάποιες φάσεις και τελείωσε.
Τον Γεωργίου τον ξέρεις;
Ναι, αλλά δεν τον παρακολουθώ. Τον ξέρω φατσικά, αλλά δεν έχω διαβάσει ποτέ άρθρα του.
Γενικά αθλητικές εφημερίδες διαβάζεις; 
Όχι. Γιατί να διαβάσω αθλητικές εφημερίδες; Nα πάρω τι; Όλα τα μηνύματα που περνάνε είναι εντελώς αντίθετα απ' αυτά που πιστεύω εγώ.
Πολιτικές εφημερίδες; 
Σπάνια. Διαβάζω κυρίως βιβλία.
Τι βιβλία;
Περισσότερο φιλοσοφία. Νίτσε, Σοπενχάουερ, Καντ. Και τους αρχαίους διαβάζω –Σωκράτη, Πλάτωνα.
Πες κάτι που σου 'χουν μάθει τα βιβλία.
Μα δεν τα διαβάζω για να μου μάθουν κάτι. Το κάθε βιβλίο σε μαθαίνει να σκέφτεσαι, να βλέπεις τον κόσμο από διαφορετική γωνία. 
Ακόμα και το ποδόσφαιρο;
Ναι, βέβαια. Θυμάμαι μια φράση του Νίτσε που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Συχνά τη λέω και στους παίκτες μου: «Παίξτε με τη σοβαρότητα του μικρού παιδιού».
Πες μας έναν προπονητή που εκτιμάς - και από την Ελλάδα και απ' το εξωτερικό.
Για να έχεις ολοκληρωμένη άποψη για έναν

προπονητή, πρέπει να τον ζήσεις. Εγώ, σαν ποδοσφαιριστής, έχω ζήσει κι έχω πάρει πολύ καλά στοιχεία από τον Παράσχο. Στο εξωτερικό, σίγουρα ο Μουρίνιο φαίνεται ότι έχει πράγματα ο άνθρωπος. Δεν ξέρω πώς δουλεύει, αλλά και μόνο που μπορεί στην Τσέλσι να παίρνει τόσο διαφορετικούς ποδοσφαιριστές και να τους κάνει ομάδα, σημαίνει κάτι.
Ποιον θεωρείς αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα καλύτερο ποδοσφαιριστή;
Δύσκολη ερώτηση. Παλιά υπήρχε και ο Βασίλης Χατζηπαναγής και ήταν εύκολο ν' απαντήσεις.
Έχει σημασία όμως ποιοι σου 'ρχονται πρώτοι στο μυαλό.
Έλα όμως που είναι το επίπεδο τέτοιο που δε μου 'ρχονται! (γέλια)
Στο εξωτερικό;
Ε, ο Ροναλντίνιο, ο Ρονάλντο, ο Ζιντάν…
Τον Χατζηπαναγή τον βάζεις πλάι τους;
Ναι, βέβαια. Ήταν απ' τους παίκτες που δεν μπορούσε να χωρέσει ο νους του ανθρώπου. Ήταν πέρα απ' τη λογική.
Απέναντι σ' έναν Αλβανό ή Τούρκο παίκτη έχεις κάποια προκατάληψη;
Για την εθνικότητα; Όχι βέβαια.
Πώς θα αντιμετώπιζες έναν ποδοσφαιριστή που μάθαινες ότι είναι ομοφυλόφιλος;
Εμένα μ' ενδιαφέρει να είναι καλός παίκτης και καλός χαρακτήρας.
Δε θα σε επηρέαζε δηλαδή;
Όχι. Αν έχει αυτά τα στοιχεία και αποδίδει μες στο γήπεδο, ας έχω και δυο και τρεις και… όλη την ομάδα! (γέλια)

Πιστεύεις ότι υπάρχει ρατσισμός στην Ελλάδα;
Ναι, υπάρχει.
Εσύ έχεις πέσει θύμα ρατσισμού;
Φυσικά. Λες να τη γλίτωσα; Ρατσισμός δεν είναι όταν ο άλλος σου λέει «τι μαλλιά είναι αυτά που έχεις;» ή «πώς ντύνεσαι έτσι;».
Πότε στο λέγανε;
Πάντοτε! 
Και όταν ήσουν ποδοσφαιριστής;
Ναι. Κάποτε ένας προπονητής μου είπε «κουρέψου, ντύσου λίγο καλύτερα». «Aν μου αποδείξεις» του είπα «ότι θα γίνω καλύτερος ποδοσφαιριστής με το να βάλω κουστούμι και να κόψω τα μαλλιά, θα το κάνω». 
Από πότε έχεις μακριά μαλλιά;
Απ' τα 18 μου. Με το που τελείωσα το σχολείο.
Έχεις σκεφτεί κάποια στιγμή να τα κόψεις;
Όχι.
Θα τ' αφήσεις έτσι μια ζωή;
Ναι, σαν τους Ινδιάνους, ξέρεις, με τ' άσπρα μαλλιά! (γέλια)
Σε ποια ηλικία ήρθες από τη Σοβιετική Ένωση στην Ελλάδα;
Έξι χρονών. Με τους γονείς μου και τα τέσσερα αδέρφια μου.
Την παιδεία σου πού την χρωστάς; Στους γονείς σου;
Ειλικρινά δεν ξέρω πού την χρωστάω. Οι γονείς μου ήταν αμόρφωτοι ακαδημαϊκά.

Τις περισσότερες ώρες λείπανε από το σπίτι γιατί δουλεύανε.
Το σχολείο έπαιξε κανέναν ρόλο;
Όχι, κανέναν. Αν έπαιρνα αυτά που μου δίνανε στο σχολείο, θα ήμουν πολύ χειρότερος άνθρωπος.
Χέβι μέταλ άκουγες από μικρός;
Ναι, από 15 χρονών.
Και ακούς και τώρα το ίδιο φανατικά;
Ναι, βέβαια. Μα δεν άκουγα ποτέ από μόδα.
Τι άλλο ακούς εκτός από μέταλ;
Κλασική.
Τώρα μας κούφανες!
Γιατί; Είναι οι πιο ποιοτικές μουσικές. 
Πόσοι χεβι-μεταλάδες ακούνε κλασική;
Αν ρωτήσεις, θα δεις ότι είναι αρκετοί. Και πολλά μέταλ συγκροτήματα έχουν επιρροές από την κλασική.
Ποια είναι τα αγαπημένα σου συγκροτήματα;
Ένα συγκρότημα πολύ δυνατό –υπάρχουν απ' το '88- είναι οι Dream Theater. Μ' αρέσουν πολύ και οι Queensryche, οι Metallica οι παλιοί...
Κι έχεις δίσκους απ' όλους αυτούς;
Ναι, βέβαια. Κάθε τόσο πάω κι αγοράζω.
Πόσους δίσκους έχεις;
Βινύλια πρέπει να 'χω γύρω στα 2000 και cd γύρω στα 2500.
Περιμένεις αυτό τον καιρό να βγει κάποιο καινούριο άλμπουμ;

Πάντα περιμένω. Υπάρχουν πολλά καινούρια γκρουπ που μ' αρέσουν –οι Nightwish, οι Nevermore, οι Anathema…
Στο ποδόσφαιρο βρίσκεις ανθρώπους να μιλήσεις για τον Σοπενχάουερ ή τους Dream Theater;
Για τον Σοπενχάουερ μπορεί να μιλήσω καμιά φορά με τον συνεργάτη μου, τον Σάκη τον Αναστασιάδη. Για το μέταλ δύσκολα βρίσκεις κάποιον που πραγματικά ν' ασχολείται.
Σε συναυλίες πηγαίνεις;
Ναι. 
Πες μας την καλύτερη που 'χεις πάει.
Στους Dream Theater, το '95 στη Γερμανία. Έπαιζα τότε στον Άρη. Είχα βρει ένα κενό στην προπόνηση και είχα πάει με το αεροπλάνο. Πολλές φορές το 'χω κάνει.
Η τελευταία καλή συναυλία;
Μια πολύ γερή έγινε φέτος στη Λάρισα από τους Deadsoul Tribe -το νέο συγκρότημα του τραγουδιστή των Psychotic Waltz.
Όταν ακούς μουσική στο σπίτι, τη βάζεις στο τέρμα;
Συνήθως ναι.
Χορεύεις;
Όχι.
Στις συναυλίες δε χτυπιέσαι;
Όχι. Πηγαίνω και στέκομαι πίσω-πίσω για ν' ακούω καλύτερα.
Και απλώς ακούς;
Ναι, απλώς ακούω. Μπορεί να μη χτυπιέμαι, αλλά μέσα μου χορεύω.

THE END