Μια κερδισμένη ταινία,
μια χαμένη χρονιά

Ο Γιώργος Αγγέλκος είναι ο μικρός πρωταγωνιστής της ταινίας του Βούλγαρη «Ψυχή Βαθιά». Πέρυσι έκανε 200 απουσίες στο σχολείο λόγω των γυρισμάτων. Αποτέλεσμα; Έμεινε στην ίδια τάξη. Στην επίσημη πρεμιέρα της ταινίας του έδωσαν συγχαρητήρια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Βουλής, ο Υπουργός Πολιτισμού...

ΦΩΤ.: Γιώργος Γιακουμίδης

Είναι τρελό. Η Πολιτεία από τη μία λέει «μπράβο» σε ένα μαθητή που συμμετέχει σε μια ταινία και από την άλλη (με τους νόμους της) δυσκολεύει τόσο τη συμμετοχή του που στο τέλος αυτός χάνει μια ολόκληρη σχολική χρονιά. Και είναι και άδικο. Στους μαθητές-αθλητές που συμμετέχουν σε επίσημους αγώνες οι απουσίες δε μετράνε. Γιατί να μην προβλέπεται κάτι τέτοιο και για τους μαθητές-καλλιτέχνες;
Ο Γιώργος Αγγέλκος μέχρι τα 17 του δεν είχε σκοπό να γίνει καλλιτέχνης. Ήταν απλώς ένα συνεσταλμένο παιδί που μεγάλωνε στο Πολυκάρπι Καστοριάς. Στην Α’ Δημοτικού είχε χάσει ήδη μια χρονιά λόγω δυσλεξίας. Ο δάσκαλος του χωριού και οι γονείς του δεν είχαν καταλάβει τίποτα. Το κατάλαβαν μετά από τρία χρόνια –πάλι καλά. Στο Γυμνάσιο ο Γιώργος ήταν καλός μαθητής. Στο Λύκειο μέτριος, πολύ μέτριος. «Βαριόμουν αφόρητα», λέει ο ίδιος. Στη Β’ Λυκείου έμεινε μετεξεταστέος σε 7 μαθήματα. Πέρασε τον Σεπτέμβριο, «χατιρικά» όπως του είπαν κάποιοι καθηγητές. Ο διευθυντής τού είπε ότι θα μείνει «αγράμματος».
Η ζωή του άλλαξε όταν ήρθε στην Καστοριά μια συνεργάτις του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη. Έψαχνε για παιδιά που να έχουν «μακεδονίτικες φάτσες». Λίγο καιρό μετά έγινε ένα πρώτο δοκιμαστικό γύρισμα, μετά ένα δεύτερο… και κάποια στιγμή ο Βούλγαρης του είπε στο τηλέφωνο: «Θα χαρώ να συνεργαστούμε».

Το περίμενες, Γιώργο;
Όχι. Μιλούσαμε και έτρεμαν τα χέρια μου.
Εσύ τι σχέση είχες ως τότε με τον κινηματογράφο;
Απλά έβλεπα ταινίες. Ο πατέρας μου νοίκιαζε συνέχεια dvd και τα ‘βλεπα κι εγώ.
Τι δουλειά κάνει ο πατέρας σου;
Αγρότης είναι, αλλά είναι σινεφίλ αγρότης. 
Ποιες είναι οι αγαπημένες σου ταινίες;
Το «Requiem for a dream» του Αρανόφσκι και το «American History X» του Tony Kaye. Και έχω ένα κόλλημα με τα «making of» μιας ταινίας.

Τα γυρίσματα για το «Ψυχή Βαθιά» έγιναν στα βουνά του Γράμμου το φθινόπωρο του 2008. Η ιστορία είναι η σχέση δύο αδελφών που χωρίζονται σε παιδική ηλικία την εποχή του εμφυλίου. Ο μεγάλος αδερφός πολεμάει με τον κυβερνητικό στρατό και ο μικρός με τους αντάρτες. Ο Γιώργος παίζει τον μικρό.

Πώς ήταν ο Βούλγαρης σαν σκηνοθέτης; Ήταν αυτό που περίμενες; 
Όχι. Εγώ περίμενα ένας σκηνοθέτης να δίνει απλά οδηγίες και οι ηθοποιοί να τις εκτελούν. Εκείνος έκανε πρώτα συζήτηση μαζί μας. Ζητούσε τις ιδέες μας, ακόμα και τις δικές μου ιδέες. 
Υπήρχαν σκηνές που σε δυσκόλεψαν;
Ναι. Οι σκηνές, ας πούμε, που τα δύο αδέρφια συναντιούνται κρυφά μετά από καιρό και το κλίμα είναι βαρύ.

Ποια ήταν η δυσκολία; Ότι έπρεπε να αγκαλιαστείτε;
Ναι, αυτό. Εγώ δεν αγγίζω εύκολα τους ανθρώπους. Με πείραζε πολύ ότι αγκάλιαζα κάποιον άλλον.
Και πώς έλυσες το πρόβλημα;
Σιγά-σιγά. Τη γυρίσαμε ξανά και ξανά αυτή τη σκηνή –μπορεί και 20 φορές! Η πιο δύσκολη σκηνή, όμως, ήταν με έναν καθηγητή μου που έπαιζε κι αυτός στην ταινία. Αυτός στη Β’ Λυκείου με είχε αφήσει μετεξεταστέο. Και το σενάριο έλεγε ότι αυτός κλαίει στην αγκαλιά μου κι εγώ τον παρηγορώ. Πώς το κάνεις αυτό; Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ με τίποτα. Ήταν η πρώτη φορά που μου φώναξε ο Βούλγαρης. Τελικά κάποια στιγμή το έκανα.

​​​​​​​Τα γυρίσματα της ταινίας κράτησαν δύο μήνες. Ο Γιώργος που πήγαινε Γ’ Λυκείου χρειαζόταν να κάνει πολλές απουσίες. Ο Βούλγαρης πήγε στο σχολείο του να μιλήσει με τον Λυκειάρχη. «Αν το παιδί», του είπε εκείνος, «υπερβεί το όριο των 114 απουσιών, τότε ο Σύλλογος δεν μπορεί να κάνει τίποτα». Ο Γιώργος έφτασε τις 114 απουσίες πολύ γρήγορα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν έλειπε μόνο για τα δικά του γυρίσματα. Συχνά πήγαινε για να χαζέψει και τα γυρίσματα των άλλων. Εκεί συνάντησε δύο ανθρώπους που θαύμαζε από μικρός. Ο ένας ήταν ο Θανάσης Βέγγος και ο άλλος ήταν ο Γιάννης Αγγελάκας, που έγραψε τη μουσική για την ταινία.

Πώς ήταν από κοντά ο Βέγγος; Σου μίλησε;
Ναι. Αν και δεν είναι καλά στην υγεία του, προσπαθούσε να είναι ευχάριστος και να πιάνει με όλους την κουβέντα. Είναι και μεγάλος. Νομίζω ότι έχει πατήσει τα 80.
Ο Αγγελάκας;
Όταν έμαθα ότι έρχεται στα γυρίσματα δεν το πίστευα. Μάλωσα με τον βοηθό σκηνοθέτη για να με αφήσει να πάω κι εγώ μαζί του να τον παραλάβουμε. Ήθελα να τον δω πρώτος.
Και τι έγινε όταν τον είδες;
Τίποτα, απλά τον χαιρέτησα. Αυτό μου έφτανε. Ένιωθα ότι τον ήξερα από παλιά. Δέκα χρονών είχα πάρει το «Μέσα στη νύχτα των άλλων» και το άκουγα συνέχεια.

Λίγο ο Αγγελάκας κι ο Βέγγος, λίγο ο δικός του ρόλος, λίγο μια αρρώστια που τον έριξε στο κρεβάτι, τελικά ο Γιώργος κατάφερε να κάνει στο Α’ τετράμηνο 213 απουσίες. Θεωρητικά, είχε ήδη μείνει. Ο Βούλγαρης προσπάθησε να του εξασφαλίσει ένα χαρτί από το Υπουργείο Πολιτισμού, ήταν όμως άχρηστο. Τον Ιούνιο ο διευθυντής και ο Σύλλογος Καθηγητών ανακοίνωσαν στον Γιώργο ότι σύμφωνα με τον νόμο έμεινε στην ίδια τάξη.

Είσαι θυμωμένος με το σχολείο;
Είμαι θυμωμένος με τη στάση που κρατήσανε όλη τη χρονιά. Ο διευθυντής μού είχε πει ότι «Κακώς παίζεις στην ταινία». Και ξέρω ότι σε άλλα σχολεία σβήνουν πολλές απουσίες.
Τώρα μετανιώνεις που έκανες τόσες απουσίες και έχασες τη χρονιά;
Όχι.

​​​​​​​Το «όχι» το λέει χαμηλόφωνα αλλά σταθερά. Το σχολείο τού έφερνε κατάθλιψη, ένιωθε άχρηστος, υπήρχαν φορές που ήθελε να τα σπάσει όλα. «Αν εξαιρέσεις δυο-τρεις καθηγητές, οι άλλοι παίζουν ρόλους», μας λέει. «Μπαίνουν στην τάξη, κάνουν μάθημα, φεύγουν. Κανείς δε συζητάει».

Πώς είναι η ζωή στην Καστοριά; Τι κάνεις, ας πούμε, Σάββατο βράδυ;
Μπαρότσαρκα. Θα πάω σ’ ένα μαγαζί και μετά σε άλλα 10 μαγαζιά.
Πίνεις πολύ;
Ναι. Παλιά έπινα βότκα. Τώρα δοκίμασα το Metaxa με τόνικ. Μου άρεσε, αν και είναι λίγο βαρύ.
Καπνίζεις;
Λίγο.

Γιατί;
Φοβάμαι τη χυλόπιτα, έστω και μία.
Φίλους καλούς έχεις;
Καλούς-καλούς όχι.
Στη ζωή σου νιώθεις πρωταγωνιστής ή κομπάρσος;
Κομπάρσος. Εντελώς κομπάρσος.
Η ταινία σε βοήθησε; Σου έδωσε αυτοπεποίθηση;
Ναι, πολύ. Έδιωξα μερικά απ’ τα κόμπλεξ που είχα. Έχω κι άλλα βέβαια…
Άλλαξε η συμπεριφορά των γύρω σου λόγω της δημοσιότητας;
Ναι, βέβαια. Μερικοί νομίζουν ότι την έχω ψωνίσει. Περνάνε, ας πούμε, από δίπλα μου και επειδή δεν τους χαιρετάω, λένε «Γιατί δε μας χαιρετάει;». Μα ούτε πριν τους χαιρετούσα!
Μικρός, όταν σε ρωτούσαν τι θες να γίνεις, τι απαντούσες;
Αρχαιολόγος. Είχα πάθος με την αρχαιολογία. Έκανα παράνομες ανασκαφές.
Δηλαδή;
Πήγαινα, ας πούμε, σ’ ένα μέρος που είχαν σκάψει πριν οι αρχαιολόγοι κι έσκαβα κι εγώ.
Με τι έσκαβες;
Με ένα απλό φτυαράκι. Θυμάμαι σ’ ένα μοναστήρι βρήκα μέσα σε δυο ώρες ένα νόμισμα βυζαντινό.
Έλα ρε! Έχεις βρει κι άλλα;
Ναι, μια φορά σ’ ένα νησί που ‘χα πάει διακοπές βρήκα ένα μικρό πήλινο αγγείο.
Και πότε πας και σκάβεις; Τη νύχτα;
Όχι μόνο. Και τη μέρα. Δεν υπάρχει φύλαξη!
Συνεχίζεις τις …ανασκαφές;
Όχι, γιατί πλέον είμαι 18 και έχω συνειδητοποιήσει ότι είναι παράνομο.
Τώρα ποιος είναι ο στόχος σου;
Θέλω ν’ ασχοληθώ με τον κινηματογράφο. Όχι μόνο με την ηθοποιία. Μ’ αρέσει η σκηνοθεσία, το μοντάζ, όλα αυτά. Πρώτα όμως θα τελειώσω τη Γ’ Λυκείου.
Ξαναπήγες στο παλιό σου σχολείο;
Όχι βέβαια. Ξεκίνησα την πρώτη μέρα να πάω και όταν έφτασα εκεί ήμουν τόσο θυμωμένος που δεν ήθελα ούτε την πόρτα να περάσω. Γύρισα πίσω και είπα στους δικούς μου ότι θα πάω στο νυχτερινό. Τώρα εκεί πάω.
Και πώς είναι; Τα νυχτερινά έχουν κακή φήμη…
Εγώ είμαι ενθουσιασμένος. Έχει καθηγητές που νοιάζονται. Πριν λίγες μέρες μου ανέθεσαν να κάνω μια μικρή ταινία για ένα κωφάλαλο κορίτσι που έχουμε στην τάξη. Θα είναι η πρώτη μου ταινία!