ΜΑΘΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΟΥ

Ο καθηγητής σε λέει «ηλίθιο», επειδή χαζεύεις στην τάξη. Κι εσύ σωπαίνεις.
Ο διευθυντής σού λέει να κόψεις τα μαλλιά σου. Κι εσύ τα κόβεις.
Είναι καιρός να μάθεις τα δικαιώματά σου.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Λύκειο των βορείων προαστίων): Μια καθηγήτρια με το τσιγάρο στο στόμα κυνηγάει τα παιδιά γιατί καπνίζουν στην αυλή και τους απειλεί με αποβολή!

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Αν και το κάπνισμα απαγορεύεται, δεν μπορούν να σε τιμωρήσουν γι' αυτό. Μπορούν να σου κάνουν συστάσεις για να σου ζητήσουν να το κόψεις οικειοθελώς. Αντίθετα, ο νόμος προτρέπει τους καθηγητές να μην καπνίζουν μπροστά σου «γιατί το παράδειγμά τους αναιρεί όσα λένε στους μαθητές». Πείτε λοιπόν στην καθηγήτρια ότι δε θέλει κόπο, θέλει τρόπο!

ΝΟΜΟΣ: «Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να καπνίζουν στους χώρους του σχολείου, αλλά το κάπνισμα δεν αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα. Στους μαθητές που τυχόν καπνίζουν θα πρέπει να γίνονται συστάσεις και να εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να καπνίζουν. Οι εκπαιδευτικοί αποτελούν πρότυπα για τους μαθητές, που δέχονται από αυτούς έμμεσα και άμεσα μηνύματα για το τι είναι κοινωνικά αποδεκτό και επιθυμητό. Πρέπει λοιπόν ν' αποφεύγουν, κατά το δυνατόν να καπνίζουν δημόσια στους χώρους του σχολείου, γιατί έτσι το παράδειγμά τους αναιρεί όσα λένε στους μαθητές». (Γ2/89/09-01-1990 ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Προσωπικά Αντικείμενα

«Φέρε να δω τι γράφεις εκεί!»

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Λύκειο των ανατολικών προαστίων): Μια μαθήτρια έγραφε στο ημερολόγιό της την ώρα του μαθήματος. Η φιλόλογος της το πήρε και της υποσχέθηκε να το επιστρέψει την επόμενη, χωρίς να το διαβάσει. Την άλλη μέρα όχι μόνο το είχε διαβάσει και είχε υπογραμμίσει φράσεις, αλλά ανέβαζε παιδιά στον πίνακα και τους υπαγόρευε κομμάτια απ' το ημερολόγιο. Για παράδειγμα έλεγε στον Φώτη: «Για κάνε μου συντακτικό στη φράση που έγραψε η συμμαθήτριά σου για σένα "Ο Φώτης είναι και πολύ μαλάκας"».

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Ο καθηγητής μπορεί να σε τιμωρήσει επειδή πέταξες ένα ραβασάκι στην κοπέλα σου μέσα στην τάξη, αλλά απαγορεύεται να το ανοίξει και να το διαβάσει. Φυσικά έχεις κάθε δικαίωμα να αρνηθείς να παραδώσεις κάθε προσωπικό σου αντικείμενο.

ΝΟΜΟΣ: «Κανένα παιδί δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αυθαίρετης ή παράνομης επέμβασης στην ιδιωτική του ζωή, στην οικογένειά του, στην κατοικία του ή στην αλληλογραφία του, ούτε παράνομων προσβολών της τιμής και της υπόληψής του». (Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού, άρθρο 16)

Συμπεριφορά Καθηγητών

«Αγόρι μου, είσαι ηλίθιος;»

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Λύκειο των δυτικών προαστίων): Μια καθηγήτρια είπε σε μαθητή που χάζευε την ώρα του μαθήματος: «Αγόρι μου, είσαι ηλίθιος;». Εκείνος της απάντησε: «Άμα με λες εμένα ηλίθιο, είσαι κι εσύ ηλίθια!». Η καθηγήτρια τον πήγε στο γραφείο. Ο διευθυντής του σχολείου έκανε επίπληξη στην καθηγήτρια και δεν απέβαλε τον μαθητή, αφού είχε προκληθεί.

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Πολύ σωστά αντέδρασε ο διευθυντής. Οι βρισιές προσβάλλουν την προσωπικότητα του μαθητή και γι' αυτό απαγορεύονται, ενώ ακόμα και οι έντονες δημόσιες επιπλήξεις πρέπει να αποφεύγονται. Δυστυχώς, δεν προβλέπονται ποινές για τους καθηγητές που σε βρίζουν στο βαρετό τους μάθημα...

ΝΟΜΟΣ: «Οι καθηγητές οφείλουν σεβασμό στην προσωπικότητα των μαθητών και πρέπει να αποφεύγουν τις έντονες επιπλήξεις μπροστά σε άλλους συμμαθητές τους». (18726/22-02-1978 Απόφαση ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Συμπεριφορά Καθηγητών

«ΣΛΑΠ!»

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Γυμνάσιο της επαρχίας): Ένας καθηγητής χαστούκισε μέσα στην τάξη μαθητή, επειδή βοηθούσε τον από πίσω του να αντιγράψει στο διαγώνισμα τετραμήνου. Τον άφηνε να βλέπει από την κόλλα του.

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Η ταινία «Το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο» γυρίστηκε πολλά χρόνια πριν. Από τότε οι ταινίες έγιναν έγχρωμες. Και οι μαθητές απέκτησαν στοιχειώδη δικαιώματα! Ένα απ' αυτά λέει ότι τα χαστούκια, οι κλοτσιές, οι σπρωξιές και κάθε είδους σωματική βία σε μαθητές απαγορεύεται. Ο μαθητής μπορεί να κάνει ακόμα και μήνυση στον καθηγητή.

ΝΟΜΟΣ: Ο νόμος απαγορεύει τις «σωματικές κυρώσεις» και ο μαθητής ή οι γονείς του μπορούν να καταγγείλουν τον καθηγητή στο Σύλλογο Καθηγητών ή στο Υπουργείο Παιδείας. (18726/22-02-1978 Απόφαση ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Ομαδική Τιμωρία

«Διήμερη όλοι!»

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Λύκειο των βορείων προαστίων): Στις αρχές Οκτωβρίου δόθηκε σε ολόκληρο τμήμα της Γ' Λυκείου διήμερη ομαδική αποβολή, επειδή κάποιοι από τους 22 μαθητές του τμήματος έκαναν φασαρία! Η αποβολή δόθηκε εκ περιτροπής. Τα παιδιά αποβάλλονταν ανά πεντάδες κάθε δυο μέρες, για να μη μείνει χωρίς μαθητές το τμήμα.

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Ο διευθυντής είναι πέρα για πέρα παράνομος. Ο νόμος εδώ είναι σαφέστατος και λες και είναι γραμμένος για τη συγκεκριμένη περίπτωση.

ΝΟΜΟΣ: «Δεν επιτρέπεται ομαδική αποβολή μαθητών, ούτε αποβολή εκ περιτροπής. Κάτι τέτοιο θα ήταν αντιπαιδαγωγικό και όχι σύμφωνο με το πνεύμα και τους στόχους της εκπαίδευσης. Άλλωστε δεν είναι δυνατόν να επιβάλλεται κύρωση σε μαθητές που δεν διαπιστώθηκε η προσωπική τους ευθύνη». (Γ2/6563/21-11-1996, ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

Ποινές - Αποβολές - Διαγωγή

«Μην ξαναπατήσεις σχολείο έτσι!»

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ (από Λύκειο της Αθήνας): Ένας μαθητής πήγε στο σχολείο του με μαλλιά καρφάκια. Η διευθύντρια οδήγησε τον μαθητή στις τουαλέτες των καθηγητών και τον ανάγκασε να λουστεί! (με σαμπουάν που είχε φέρει η ίδια).

ΞΕΣΤΡΑΒΩΣΟΥ! Κανένας καθηγητής ή διευθυντής δεν μπορεί να σε αναγκάσει με τα προσωπικά του κριτήρια να αλλάξεις το χτένισμά σου ή να βγάλεις τα σκουλαρίκια. Η εμφάνισή σου είναι προσωπικό σου θέμα. Αν, όμως, η σχολική κοινότητα -μαθητές, καθηγητές, διευθυντής, γονείς- συμφωνούν ότι η εμφάνισή σου είναι «ακραία ή εκκεντρική», τότε πρέπει καταρχάς να το συζητήσουν μαζί σου. Αν δε συμφωνήσετε, η τελική απόφαση ανήκει στο Σύλλογο των Καθηγητών, στη συνεδρίαση του οποίου έχει δικαίωμα λόγου (αλλά όχι ψήφου) το τριμελές προεδρείο των μαθητών.

ΝΟΜΟΣ: «Η αμφίεση των μαθητών μέσα στο σχολείο ανήκει στην προσωπική ευθύνη των ίδιων . Η μαθητική κοινότητα έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει όταν παρατηρούνται ακρότητες ή εκκεντρισμοί και να συστήνει συμμόρφωση σε ό,τι θεωρείται αντικειμενικά ευπρεπές και είναι πλατιάς κοινωνικής αποδοχής. Τα οποιαδήποτε προβλήματα όμως σχετικά με την εμφάνιση των μαθητριών ή των μαθητών αντιμετωπίζονται με πνεύμα διαλόγου, καλής θέλησης και με συνεννόηση των μαθητικών κοινοτήτων με τη διεύθυνση του σχολείου, το σύλλογο των καθηγητών και το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων. Αν ανάλογο θέμα παραπεμφθεί στο σύλλογο των καθηγητών, όπου ανήκει και η όποια τελική απόφαση, στη συζήτηση του συλλόγου καθηγητών, παραβρίσκονται, με δικαίωμα λόγου, ο πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας, στην οποία ανήκει η μαθήτρια ή ο μαθητής που κρίνεται, καθώς και το τριμελές προεδρείο του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου». (Γ2/4094/23-09-1986 Δ/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

• Τα ονόματα των παραπάνω σχολείων είναι στη διάθεσή μας. Αποφασίσαμε να μην τα βάλουμε, γιατί μας ενδιαφέρουν οι καταστάσεις και όχι τα πρόσωπα.

• Ευχαριστούμε τον Τάκη Μπαϊρακτάρη για την πολύτιμη βοήθειά του στο ρεπορτάζ.

• Στείλτε μας απορίες για τα δικαιώματά σας με mail ή μέσω της φόρμας αποστολής κειμένου.